Dzień 1 marca został ustanowiony w 2011 roku Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych- Żołnierzy Niezłomnych i jest świętem państwowym. 1 marca jest dniem symbolicznym - tego dnia w 1951 roku został wykonany wyrok śmierci na kierownictwie Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. Żołnierze Wyklęci - Żołnierze Niezłomni byli żołnierzami polskiego antykomunistycznego podziemia niepodległościowego. Stawiali opór sowietyzacji Polski i podporządkowaniu jej ZSRS.
Na ziemiach polskich toczyła się bratobójcza wojna domowa między oddziałami Ludowego Wojska Polskiego i patriotycznymi organizacjami niepodległościowymi pozostającymi w konspiracji. Historycy piszą dzisiaj o tzw. drugiej konspiracji a Żołnierzy Niezłomnych zaliczają do jej szeregów.. Dopiero dzisiaj mówi się o tragicznej wojnie domowej w powojennej historii Polski. Przywraca się cześć i chwałę bohaterom i patriotom, dla których służba Ojczyźnie była najwyższym nakazem. W dobie Polski Ludowej nazywano ich pogardliwie "wrogami ludu" a formacje zbrojne, w których służyli "bandami reakcyjnego podziemia".
Dzisiaj, z perspektywy lat, wiemy, że walczyli oni o wolną i niepodległą Polskę oraz o tradycyjne polskie wartości: Bóg, Honor, Ojczyzna.
Przypomnijmy najwybitniejszych z nich, których nazwiska znane są również poza granicami naszego kraju:
Stefan Korboński, Łukasz Ciepliński, August Emil Fieldorf- Nil, Witold Pilecki, Jan Rzepecki. Zostali oni pośmiertnie odznaczeni w wolnej Polsce Orderem Orła Białego.
Ale należałoby wymienić wielu innych, o których możemy uczyć się dzisiaj z kart historii: Jan Rodowicz - Anoda, Danuta Siedzikówna - Inka, Feliks Selmanowicz - Zagończyk, Hieronim Dekutowski - Zapora.
Największym oddziałem partyzanckim na ziemiach powiatu siedleckiego było zgrupowanie POGOŃ dowodzone przez kpt. Henryka Hebdę "Korwina". Współdziałało ono z VI Brygadą Wileńską.
Ostatni żołnierz zbrojnego podziemia zginął w obławie zorganizowanej przez UB w 1963 roku. Był to Józef Franczak- "Lalek".
Po raz pierwszy termin "Żołnierze Wyklęci" został użyty w 1993 roku w tytule wystawy zorganizowanej na Uniwersytecie Warszawskim.
Załączone zdjęcie zostało wykonane w oryginalnej celi katowni UB przy ulicy Józefa Piłsudskiego w Siedlcach. Pochodzi z planu filmu konkursowego uczniów SP nr 12 "Z opłatkiem w kieszeni na śmierć. O Janie Rodowiczu- Anodzie". Film zdobył Nagrodę Specjalną w VII Międzynarodowym Konkursie Żołnierze Wyklęci w 2020 roku.
Maria Dobrowolska