Projekt badawczy dotyczący lekcji historii i społeczeństwa

z wykorzystaniem e -podręcznika zrealizowany w Szkole Podstawowej nr 12

im. Kornela Makuszyńskiego  w Siedlcach

Wersja wstępna –rozszerzona projektu

Według tej wersji (będącej zarazem scenariuszem) przebiegała lekcja historii i społeczeństwa w dniu 10. 12. 2015 r.

Temat lekcji: Jak zarządzać Królestwem (RegnumPoloniae) w XIV wieku?

Cele lekcji zrealizowanej w dniu 10 12 2015 r. w klasie V a:

- umiejętność pracy uczniów w zespole klasowym, umiejętność dzielenia się dotychczas zdobytą wiedzą na temat Kazimierza Wielkiego i okresu jego panowania. Uczniowie zapoznali się już z rozdziałem z podręcznika: Kazimierz Wielki dobrym gospodarzem. Na poprzedniej lekcji zebrane zostały po części i zapisane  w punktach  dokonania tego władcy. Na kolejnej lekcji uczniowie oglądali film edukacyjny o Kazimierzu Wielkim i jego czasach przygotowany przez studentów i wykładowców Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Mimo, że film zawierał wiele informacji wykraczających poza podstawę programową wydał się uczniom interesujący. Tak więc lekcja z wykorzystaniem e -podręcznika  będzie miała charakter lekcji odwróconej. Uczniowie dysponują niemałą już wiedzą i powinni umieć ją wykorzystywać.

- umiejętność formułowania własnych opinii, analizowania różnych materiałów źródłowych (zamieszczonych w e-podręczniku)

- zachęcenie uczniów do wypowiadania się i dyskusji na temat przydatności wiedzy historycznej o czasach Kazimierza Wielkiego w naszym codziennym życiu. Nie wyobrażamy sobie dzisiaj naszej rzeczywistości bez pieniądza, ujednoliconego prawa, wolnego handlu czy uniwersytetów i akademii.

- celem lekcji będzie też posłużenie się współczesnymi terminami z życia ekonomicznego i społecznego w odniesieniu do przeszłości tj.: zarządzanie, menadżer, zarządzanie zasobami ludzkimi, bogactwa naturalne, kopaliny, administracja itp.

Działania uczniów pod kierunkiem nauczyciela:

1.Problem badawczy to: Jak zarządzać Królestwem, RegnumPoloniae w XIV wieku?

Jaką prowadzić politykę wewnętrzną aby państwo było uporządkowane i silne, liczące się na arenie międzynarodowej. Należy więc wspomnieć również o wysiłkach ostatniego króla z rodu Piastów na rzecz suwerenności zjednoczonego niedawno kraju. Jednym słowem chodzi o zasługi Kazimierza Wielkiego dla Polski. I jego działania jako władcy.

2. Powołanie zespołu badawczego, który zajmie się analizą okresu panowania Kazimierza Wielkiego: zespołem będzie cała klasa (18 osób).

3. Planowanie pracy zespołu:

a. Może ktoś z uczniów zechce skomentować temat projektu lekcji (jak zarządzać Królestwem?), może kogoś zaskoczy takie stawianie sprawy, a może wręcz przeciwnie –-  wyda się oczywiste.

b. W pracowni lekcyjnej pojawią się – przygotowane z pomocą słowników – robocze wyjaśnienia następujących terminów: zarządzanie, menadżer, kapitał ludzki, zasoby kopalin.

c. Z wykorzystaniem dotychczasowej wiedzy o panowaniu Kazimierza Wielkiego (lekcja odwrócona) uczniowie powinni zastanowić się nad zasadnością pojawienia się nowych, pozornie nie związanych z tematem historycznym terminów. Wyjaśnienia pojęć podjęły się dzień wcześniej 4 osoby z grupy.

d. Następuje odczytanie wyjaśnień pojęć, inne luźne z nimi skojarzenia.

e. Uczniowie prezentują przygotowane przez siebie 3 dni wcześniej pytania do Kazimierza Wielkiego. Nauczyciel nie zna treści tych pytań, należy domniemywać, ze będą one związane z panowaniem władcy i podejmowanymi przez króla działaniami.

f. Odpowiedzi na pytania będziemy szukać  we wspólnej dyskusji oraz przy pomocy e -podręcznika i znajdującej się tam lekcji pt.: Zastał Polskę drewnianą a zostawił murowaną. Powinna być zwrócona uwaga na portret Kazimierza Wielkiego (co uczeń może wyczytać z takiego źródła).

g. W dalszej kolejności obowiązkowa praca z mapą w e-podręczniku. Uczniowie określają granice RegnumPoloniae, wskazują sąsiadów Polski, wskazują tereny przyłączone przez króla w wyniku toczonych wojen (Ruś Halicka), wymieniają grody, w których wzniesiono zostały zamki warowne. I tu należałoby się zatrzymać…! A co z południowym Podlasiem i wschodnim Mazowszem? A więc z terenami, na których żyjemy my – Siedlczanie? Czy byliśmy w państwie Kazimierza Wielkiego, W XIV-wiecznym RegnumPoloniae? Dlaczego herby Litwy i Siedlec są tak podobne?

h. Należy zwrócić uwagę na politykę monetarna Kazimierza Wielkiego (grosz krakowski)  –z   e-podręcznikiem będzie podjęta próba odczytania napisu na awersie i rewersie monety (w języku łacińskim).

i. Założenie Akademii Krakowskiej i jej rolę w kształceniu prawników, lekarzy (kapitał ludzki z czasów Kazimierza Wielkiego).

4. Realizacja projektu wg przyjętych wyżej założeń.

Zakłada się sporządzenie dokumentacji powyższych działań: zdjęcia ewentualnie film.

5. Prezentacja i ocena podjętych działań:

- prezentacja na forum szkoły i w środowisku lokalnym poprzez publikację na stronie internetowej szkoły,

- dokonanie samooceny na podstawie przyjętych wcześniej założeń i celów: lekcja miała charakter lekcji odwróconej i pomysł wykorzystania dotychczasowej wiedzy uczniów był trafiony. Uczniowie czuli się pewniej gdy zabierali głos, odważniej formułowali swoje sądy,

- chętnie wykorzystywali materiały znajdujące się w e-podręczniku. Wnosiły one powiew nowości w działaniu i w pracy na lekcji,

- udało się również osiągnąć cel nie mniej ważny: przybliżyć przeszłość do współczesności. Nawet gospodarka, kultura, obronność czy zwykła codzienność ludzi XIV wieku może – a nawet jest – nam bliska! I zarówno w przeszłości jak i obecnie społeczeństwo potrzebuje stabilizacji, poczucia bezpieczeństwa, odpowiedzialnych rządów. Po prostu dobrego gospodarza. A takim bez wątpienia był Kazimierz Wielki. A jak się okazuje droga do gospodarczego sukcesu i stabilizacji społeczeństwa wiedzie poprzez całkowite oddanie ojczyźnie i dziedzictwu przodków, piastowskiemu dziedzictwu. To konkluzja, do której doszli na lekcji uczniowie przy wsparciu nauczyciela. Uważamy także, ze w pewnym stopniu udało się na tej lekcji wprowadzić elementy innowacyjne.

                                                           Projekt napisała i lekcję przeprowadziła

Maria Dobrowolska

Przy wykorzystaniu komputera, ekranu i rzutnika. I przede wszystkim zaangażowania swoich uczniów z kl.5a.

Serdeczne podziękowania dla nauczycieli p. Ewy Kozioł, p. Izy Ługowskiej – Panasiuk oraz p. Grażyny Patolety za  zdjęcia i publikację na stronie internetowej. Także Dyrekcji Szkoły za inspirację.